Το ερευνητικό πρόγραμμα Χαρτογραφώντας τη μνήμη: Οι Εβραίοι μαθητές της Θεσσαλονίκης στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το Ολοκαύτωμα αποτελεί ιδέα των τριών ερευνητών της Αγγελικής Γαβριήλογλου, του Χρήστου Πανουργιά και του Χρίστου Χατζηιωαννίδη. Υλοποιήθηκε με την επιστημονική επιμέλεια του κ. Ευάγγελου Χεκίμογλου, έφορου του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης και του κ. Γιώργου Αντωνίου, επίκουρου καθηγητή της Έδρας Εβραϊκών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε από τα εξής ιδρύματα: το Claims Conference,τη Γαλλική Σχολή Αθηνών, το Εβραικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, την Έδρα Εβραϊκών Σπουδών Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και το Αμερικανικό Προξενείο Θεσσαλονίκης.
Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το Ιστορικό Αρχείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Ιδιαίτερες ευχαριστείες οφείλονται στην αρχειονόμο κα. Αλίκη Αρούχ για την πολύτιμη βοήθειά της στην ακριβή ταυτοποίηση των μαθητών/τριών και για τον εμπλουτισμό της έρευνας με επιπλέον στοιχεία.
Επιπλέον ευχαριστείες οφείλονται στην αρχειονόμο κα. Αρετή Μακρή στο Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας. Ευχαριστούμε τους δασκάλους/ες και διευθυντές/τριες για την πρόσβαση στα αρχεία των σχολέιων τους. Ευχαριστείες οφείλονται, τέλος, στον κ. Γιώργο Λιάμπα για την παραχώρηση της προσωπικής του έρευνας σχετικά με τους μαθητές του Πειραματικού Σχολείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2016 με την έρευνα σε επιλεγμένες σχολικές μονάδες του Δήμου Θεσσαλονίκης και στο Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας. Εκεί εντοπίστηκαν αρχεία, Μαθητολόγια και Βαθμολόγια, που αντιστοιχούσαν σε σχολικές χρονιές από το 1939 εώς το 1943. Ακολούθησε η φωτογράφιση και ψηφιοποίηση των αρχείων αυτών. Οι πληροφορίες που αναγράφονται είναι οι εξής: Όνομα, Επώνυμο, Πατρώνυμο, Ηλικία ή/και Ημερομηνία Γέννησης, Τάξη, Επάγγελμα Πατρός και Διεύθυνση.
Στη συνέχεια δημιουργήθηκε μια βάση δεδομένων στην οποία αναγράφονταν οι Εβραίοι μαθητές και μαθήτριες των σχολείων αυτών. Γνωρίζουμε τις τύχες των παιδιών χάρη στη βάση δεδομένων του Αρχείου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης.
Τελευταίο στάδιο ήταν η ψηφιακή απεικόνιση των πληροφοριών και η δημιουργία ενός διαδραστικού ψηφιακού χάρτη πάνω στον οποίο τοποθετούνται οι μαθητές/τριες σύφωνα με τη διεύθυνση κατοικίας που αναγράφεται στο σχολικό αρχείο. Επιλέγοντας κανείς τον/ την εκάστοτε μαθητή/τρια μπορέι να διαβάσει τις σχετικές πληροφορίες για τον/ την καθε ένα/μία. Ο χάρτης έχει πλαισιωθεί με μία αναλυτική βάση δεδομένων στην οποία ο/η επισκέπτης/τρια μπορέι να ψάξει τις αντίστοιχες πληροφορίες, με ένα σύντομο ιστορικό και εκπαιδευτικό πλαίσιο της εποχής καθώς και με μικροϊστορίες οι οποίες αφορούν επιλεγμένους/ες μαθητές και μαθήτριες.
Τον Αύγουστο του 2019 ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση του ερευνητικού προγράμματος που περιλαμβάνει 1.448 Εβραίους μαθητές και μαθήτριες σε 21 σχολεία.